Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Unijne przepisy o powoływaniu komitetów audytu spotkały się w firmach z rozmaitymi reakcjami: od aprobaty ich zadań po wybór drogi, umożliwiającej niewyłanianie nowego ciała. Tymczasem od 2016 r. ich rola w spółkach publicznych wydatnie wzrośnie.
Słychać było na przykład wcale liczne głosy, że nadzór nad spółkami publicznymi powinien być wieloetapowy, a zatem słuszne jest jednoczesne ustanowienie nadzoru publicznego oraz postawienie na jakość nadzoru właścicielskiego, w tym poprzez wymogi kwalifikacji i kompetencji osób reprezentujących nadzór. Poprawić to powinno bezpieczeństwo i zaufanie inwestorów - tak bardzo potrzebne po jego nadwątleniu wskutek kryzysu z 2008 r. Ale...
Rozstrzał głosów
Regulacje obowiązujące w Polsce od 2009 r. były konsekwencją wdrożenia Dyrektywy Unijnej z 2006 r., czyli jeszcze z okresu przed kryzysem finansowym. Nowe przepisy postawiły przed komitetami audytu w spółkach publicznych zadania bieżącego monitorowania zarządzania ryzykiem, nadzoru nad sprawozdawczością i rewizją. Prócz nadzoru publicznego nad emitowanymi papierami wartościowymi (Komisja Nadzoru Finansowego) stworzono zatem nadzór publiczny nad biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi (Komisja Nadzoru Audytowego).
Poza głosami akceptującymi nowe regulacje jako antidotum na ułomności nadzoru, niektóre opinie co bardziej praktycznych osób skupiały się na analizie i interpretacjach, czy w obowiązujących regulacjach będą mogli być powołani do komitetów audytu i jakich wynagrodzeń można tam oczekiwać... Podnoszono też wartość wymaganych kompetencji i misyjny wręcz zakres obowiązków.
A przecież obowiązki komitetów audytu i rad nadzorczych w zasadzie kumulują się w art. 382 ksh, czyli sprawowaniu nadzoru nad działalnością spółki na wszystkich obszarach działalności.
Dyskusje nad różnicą w słowie "kwalifikacje" i "kompetencje" oraz formie ich dokumentowania trwają do dziś.
Paradoks
Zdecydowanie mniej osób skupiało się za to na fundamentalnych, określonych regulacjami zagadnieniach: co i jak należy zrobić w komitetach audytu?; po co?; jaka ma być użyteczność działań i do kogo kierowana?; jak wprowadzić procesy w spółkach publicznych dla realizacji celów?
Jak w spółkach zareagowano na nowe regulacje? W części firm wyłonienie komitetów audytu zainaugurowało stopniową poprawę nadzoru właścicielskiego, co z kolei sprowokowało postęp w jakości informacji finansowej (albo przynajmniej stworzyło taką możliwość). Ale w niektórych spółkach odpowiedzią na wdrożenie obowiązku tworzenia komitetów audytu była po prostu redukcja do 5 osób liczby członków rad nadzorczych...
Konkluzja? W przypadku niepowołania komitetu audytu, jego zadania i odpowiedzialność musieli przejąć wszyscy członkowie rady nadzorczej - jako organu spółki. Nie było już jednak obowiązku posiadania w jej składzie niezależnych członków o kompetencjach i kwalifikacjach w rachunkowości lub rewizji finansowej.
Taką decyzją stworzono paradoks: zwiększając zakres zadań i odpowiedzialności - bez zabezpieczenia kompetencji dla eliminacji tych ryzyk. Skupiono się za to na możliwościach zignorowania celów nowych regulacji.
Nowym kursem
Na skutek dalszej utraty zaufania do rynków finansowych po kryzysie w roku 2008 rozpoczęto (w formie "zielonej księgi") dalszą dyskusję na szczeblu unijnym, dotyczącą jakości informacji finansowej, sposobów poprawy jej jakości i transparentności.
Dyskusja zaowocowała publikacją (16 kwietnia 2014 r.) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/56/UE (zmieniającej dyrektywę 206/43/WE) w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Ze względu na znaczenie jednostek interesu publicznego przepisy szczególne dotyczące ustawowych badań jednostek interesu publicznego, ustanowione w zmienionej obecnie dyrektywie 2006/43/WE, szczegółowo rozwinięto w rozporządzeniu Rady nr 537/2014.
Konkludując: celem nowych zmian regulacji jest doprecyzowanie wymaganych procesów, zadań i odpowiedzialności osób, przyczyniających się do wzmocnienia zaufania do sprawozdawczości finansowej - również poprzez wzrost jakości rewizji finansowej i nadzoru właścicielskiego.
Narzędziem owego wzrostu ma być ujednolicenie standardów rewizji, niezależny nadzór publiczny, wprowadzenie sankcji zarówno dla biegłych rewidentów, firm audytorskich, jak też jednostek zainteresowania publicznego i jego organów.
Dyrektywy mają być wprowadzone w Polsce w 2016 r. W kwestii komitetów audytu przewiduje się rozszerzenie ich zadań; wzrost odpowiedzialności członków komitetów przez przytoczone w regulacjach możliwości nakładania sankcji; wprowadzenie obowiązków monitorowania prac komitetów audytu przez nadzór publiczny i obowiązków realizacji przez komitety audytu procedur, mających na celu wzmocnienie jakości informacji finansowej - poprzez nowe obowiązkowe procedury wyboru biegłego rewidenta, możliwość odwołania audytora przez akcjonariat mniejszościowy lub nadzór publiczny, utrzymywanie komunikacji z audytorem, sprawozdawczość komitetów audytu.
Analiza proponowanych zmian wskazuje, że wiele wypracowanych praktyk działania w pierwszych pięciu latach działalności komitetów audytu powinno ulec zmianie.
Niebawem rozpocznie się proces legislacyjny. Zainteresowane strony, nadzór właścicielski, spółki zainteresowania publicznego, członkowie komitetów audytu czy rad nadzorczych być może już dziś powinny artykułować swe stanowiska, bo - prócz obligatoryjnych regulacji - w wielu przypadkach w dyrektywie określono zagadnienia, mające charakter zależny od decyzji w regulacjach lokalnych.
Od sposobu wdrożenia tej dyrektywy zależy przyszły kształt zadań, obowiązków i odpowiedzialności członków komitetów audytu. Ale też - co jeszcze bardziej istotne - jakość informacji finansowej, stopień zaufania inwestorów do rynku kapitałowego.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Komitety audytu: komu pomagają, komu przeszkadzają