Sieci handlowe obchodzą opłatę recyklingową za torby foliowe. Czas uszczelnić przepisy

Sieci handlowe obchodzą opłatę recyklingową za torby foliowe. Czas uszczelnić przepisy
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Od 1 stycznia 2018 r. obowiązuje opłata recyklingowa za torby foliowe o grubości poniżej 50 mikrometrów. Szacowano, że z opłaty tej do budżetu państwa może wpłynąć nawet 1,1 mld zł rocznie. Wpływy mogą być jednak dużo niższe, ponieważ część sieci handlowych w prosty sposób obeszła ten przepis.

  • Opłata recyklingowa dotyczy lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, a więc toreb o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów bez dolnej granicy.
  • Bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów mogą być wydawane klientom bezpłatnie, ale tylko jeżeli ich użycie jest wymagane ze względów higienicznych lub są oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności.
  • Celem tych przepisów jest ograniczenie zużycia najlżejszych toreb z tworzywa sztucznego, które ze względu na niską wytrzymałość są wyrzucane po pierwszym użyciu. Torby z tworzywa sztucznego o grubości powyżej 50 mikrometrów są bardziej wytrzymałe i częściej ponownie wykorzystywane przez konsumentów.

Sieci sklepowe szybko znalazły sposób na obejście tych przepisów, który pozwolił im jeszcze na dodatkowy zarobek. Część sieci przestało więc stosować reklamówki o grubości od 15 do 49 mikrometrów, a zaczęła stosować torby grubsze, które sprzedają klientom. Mają więc dodatkowe źródło dochodów, a wpływ pieniędzy z opłaty recyklingowej jest mniejszy niż planowano.

Zobacz też: Szejkowie i producenci ropy mają nowy problem. Są nim… foliówki

- Widać więc, że ustawa nie działa tak jak powinna. Należy ją zmienić i wprowadzić zapis mówiący, że opłatą recyklingową są objęte wszystkie torby foliowe, jeżeli naprawdę chcemy walczyć o zmniejszenie ich ilości na rynku i na serio zadbać o środowisko. W Polsce nie wolno wprowadzać przepisów, które mają choćby niewielką furtkę wyjścia, u nas prawo powinno być proste i jednoznaczne - mówi Andrzej Bartoszkiewicz, autor Systemu EKO AB.

Sieci handlowe znalazły furtkę

Sprawdziliśmy więc, jak przepisy dotyczące opłaty recyklingowej działają w praktyce. Największe sieci sklepów w Polsce różnie podeszły do tego problemu. 

Lider krajowego rynku detalicznego, czyli Biedronka, nie ma w swoich sklepach toreb o grubości od 15 do 49 mikrometrów. 

Biedronka swoim klientom oferuje jednak kilka rodzajów torebek foliowych. Mocniejsze i grubsze powyżej 50 mikrometrów), w cenie 25 groszy za sztukę i większe reklamówki w cenie 44 groszy za sztukę. Dodatkowo oferowane są bezpłatne cienkie torebki foliowe (o grubości do 15 mikrometrów) na produkty sprzedawane luzem, np. owoce i warzywa, czyli tzw. zrywki. Biedronka przypomina, że już w 2008 r. zrezygnowała z bezpłatnych jednorazowych reklamówek, zastępując je torbami wielokrotnego użytku.
 
Podobne rozwiązanie stosuje Auchan. Ta sieć obecnie nie ma toreb foliowych o grubości od 15 do 49 mikrometrów, choć stosowała je do końca 2017 r. Wtedy te torby były wydawane bezpłatnie.
Obecnie Auchan ma w sprzedaży dwa rodzaje toreb foliowych o grubości powyżej 50 mikrometrów, ale jak zapewnia biuro prasowe, większość klientów przynosi własne torby wielokrotnego użytku. 

Tą drogę poszedł także Lidl. W chwili obecnej klienci Lidla mają możliwość wyboru pomiędzy różnymi rodzajami toreb na zakupy, w tym m.in. wielokrotnego użytku (4,99 zł za sztukę), termicznej i foliowej z uchwytem (44 grosze za sztukę).

Oferowana jest także reklamówka eko (33 grosze za sztukę), reklamówka standard (44 grosze) oraz reklamówka 50 mikronów (25 groszy za sztukę). Dodatkowo, w ramach strefy owoców i warzyw oraz przy odpiekach, można korzystać z bezpłatnych foliówek, o grubości poniżej 15 mikronów.

Inaczej do sprawy podszedł Kaufland, który posiada torby plastikowe zarówno pomiędzy 15 i 49, jak i powyżej 50 mikronów. Jak poinformowała nas sieć, najpopularniejsze ze względu na cenę są w sieci Kaufland są torby poniżej 50 mikronów.  Kaufland ponosi więc wydatki z tytułu opłaty recyklingowej za torby foliowe, ale nie ujawnia wysokości ponoszonych opłat.

Zmiany przepisów na razie nie będzie

Jeszcze nie ma danych dotyczących wysokości wpływów z tytułu opłaty recyklingowej. 

- Dane dotyczące zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego (czyli o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów) w 2018 r. będą dostępne pod koniec marca 2019 r. - informuje WNP.PL Ministerstwo Środowiska. 

Jak wyjaśniono, obecnie nie jest planowana zmiana przepisów w zakresie opłaty recyklingowej.

- Jednak mając na uwadze założenia europejskiej strategii na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym możliwe jest, że w przyszłości ograniczeniem zużycia objęte zostaną wszystkie plastikowe torby, jak i inne wyroby z plastiku - dodaje resort środowiska. 

Podkreślono jednocześnie, że opłata recyklingowa nie jest obowiązkowa dla konsumenta. W przypadku gdy klient nie pobiera lekkiej torby z tworzywa sztucznego w sklepie, wówczas nie ponosi tej opłaty.

- W związku z powyższym oraz mając na uwadze coraz większą świadomość społeczną w odniesieniu do szkodliwego wpływu na środowisko toreb z tworzywa sztucznego, nie ma możliwości precyzyjnego przewidzenia wysokości wpływów z tytułu opłaty recyklingowej do budżetu państwa. Niemniej jednak w ocenie skutków regulacji do projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw wskazano, że te wpływy wyniosą ok. 1,1 mld zł w trakcie pierwszego roku obowiązywania przepisów przy założeniu, że liczba wydawanych toreb w 2018 r. zmniejszy się o połowę w stosunku do roku 2017 - informuje MŚ. 

Zgodnie z przepisami pobrana opłata recyklingowa jest przekazywana do 15 marca roku następującego po roku, w którym została pobrana. W związku z tym rzeczywiste wpływy z opłaty recyklingowej pobieranej w 2018 roku będą znane dopiero w 2019 roku.

Taki sam skład chemiczny?

Pojawił się także pomysł innego rozwiązania dotyczącego plastikowych reklamówek. Obecnie różne sieci sklepów mają torby foliowe o różnym składzie chemicznym, co utrudnia ich przetwarzanie. Zdaniem Andrzeja Bartoszkiewicza sieci sklepowe powinny oferować torby foliowe o tym samym składzie chemicznym.

- To mogą być oczywiście torby o różnej grubości, ale powinny być wykonane z tego samego materiału. To byłoby duże ułatwienie przy recyklingu tych toreb, pozwoliłoby także na obniżenie jego kosztów – podkreśla Bartoszkiewicz.

Przyznaje, że początkowo sieci mogą przeciwko temu protestować, ale z czasem się dostosują. Podaje przykład ładowarek do telefonów komórkowych – w przeszłości każdy producent miał inną ładowarkę, z czasem je ujednolicono i obecnie ładowarka jednego telefonu pasuje do innego. Skoro ujednolicenie wprowadzono w telefonach komórkowych, to dlaczego nie można tego zrobić w przypadku toreb foliowych.

Oczywiście takich zmian nie należy wprowadzać od razu, niezbędny jest okres vacatio legis, który mógłby wynosić np. jeden rok.

Resort środowiska odpowiada, że obecnie nie ma planów ujednolicenia składu chemicznego toreb foliowych.

- Niemniej jednak zgodnie z Europejską strategią na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym planowane jest podjęcie na poziomie Unii Europejskiej działań mających na celu zapewnienie, że wyroby z tworzyw sztucznych będą projektowane w sposób umożliwiający ich późniejszy recykling oraz że wyroby te będą zawierały w swoim składzie tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu. Powyższe działanie może pośrednio przyczynić się w pewnym stopniu do ujednolicenia składu wyrobów, w tym i opakowań z tworzyw sztucznych - podsumowuje Ministerstwo Środowiska.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Sieci handlowe obchodzą opłatę recyklingową za torby foliowe. Czas uszczelnić przepisy

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!