XVI Europejski Kongres Gospodarczy

Transform today, change tomorrow. Transformacja dla przyszłości.

7-9 MAJA 2024 • MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KONGRESOWE W KATOWICACH

  • 18 dni
  • 21 godz
  • 12 min
  • 31 sek

Demografia i migracje na Europejskim Kongresie Gospodarczym

Już w 2030 roku w większości polskich gmin co piąty mieszkaniec będzie miał powyżej 65 lat. Choć wskaźnik dzietności drgnął, do sukcesu nadal daleko. Nie wróży to dobrze rozwojowi Polski. Oprócz 500 plus są inne pomysły na zmianę tego pesymistycznego obrazu.

Mówiąc obrazowo, by Polska zaczęła się rozwijać, wskaźnik dzietności dla reprodukcji powinien wynosić 2,1 (na kobietę). Wtedy mówilibyśmy o sytuacji zastępowania pokoleń. Obecnie - nieco ponad dwa lata po wprowadzeniu programu Rodzina 500 plus - jest to 1,45. Nadal mało, mimo to możemy mówić o sukcesie. Bowiem udało się przełamać pewien impas. Jak wynika z danych GUS, ostatni raz powyżej granicy 1,4 wskaźnik dzietności był w roku 1998. Później tylko spadał. 

- Po wprowadzeniu 500+ wskaźnik trochę wzrósł, ale tylko trochę, niewiele, więc ciągle się zwijamy, zamiast rozwijać. To znaczy, że tą metodą nie da się osiągnąć celu. Powiem więcej: nie wystarczyłoby nawet 1000+, bo bodziec finansowy nie do końca działa i obniża aktywność zawodową kobiet - uważa prof. Jerzy Hausner, były wicepremier, wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. 

Miasta działają. Efekty? Dalekie od ideału

Samorządy były jednymi z pierwszych, które zdecydowały się podnieść rękawice i stanąć do walki z wyludnianiem się i starzeniem naszego społeczeństwa. Nie ma się co dziwić. Walczą o wysoką stawkę. Przykładowo, według danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Opolu, na terenie województwa obecnie mieszka 990 tysięcy osób. Według prognoz demografów, już w 2030 liczba ta może spaść do 900 tysięcy, czyli o 9 proc.

- Jako pierwsi w kraju dostrzegliśmy powagę problemu wyludniania się nie tylko województwa opolskiego, ale i kraju. O depopulacji mówiliśmy już przed 2014 rokiem. Wtedy też rozpoczęliśmy prace nad dokumentem, pozwalającym radzić sobie z tym problemem. Przekonaliśmy Komisję Europejską do ukierunkowania 350 milionów euro w naszym Regionalnym Programie Operacyjnym na tzw. oś depopulacja - wspomina Andrzej Buła, marszałek województwa opolskiego. Przypomina też, że w obecnej kadencji region postawił na program „Opolskie dla Rodziny”.

- Co ważne, również jako pierwsi przedstawiliśmy spójny program przeciwdziałania depopulacji - zaznacza. Zakładał on działania prospołeczne na wielu płaszczyznach - od narodzin, po edukację, rynek pracy aż po politykę senioralną. W sumie - jak wylicza Buła, do dziś region dodatkowo zainwestował ponad miliard złotych w rozwój przedsiębiorczości i nowe miejsca pracy, rozwój edukacji (w tym szkolnictwa zawodowego), pomoc rodzicom w opiece żłobkowej i przedszkolnej czy usługi zdrowotne i społeczne dla seniorów - do tej pory zrealizowano już ponad 300 takich projektów. - Wierzę, że to wszystko będzie procentować - zaznacza marszałek. 

Czytaj też: Ludność według GUS. Przybyło mieszkańców w pięciu województwach

GZM rusza do działania

Rozwiązań problemów demograficznych na wielu płaszczyznach będzie szukać również pierwsza w Polsce ustawowo przyjęta metropolia. Jednym z programów, jakie w przyszłej Strategii Rozwoju Metropolii planuje umieścić Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, jest „Program przeciwdziałania depopulacji”.

- Wielkim wyzwaniem dla Europy, Polski, dla nas wszystkich jest przeciwdziałanie depopulacji. Z problemem tym zmaga się większość gmin i miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Negatywne skutki potęguje fakt niekorzystnej struktury wiekowej społeczeństwa: niska dzietność, starzejące się społeczeństwo oraz ujemne saldo migracji - również wewnętrznej - wskazuje Danuta Kamińska, wiceprzewodnicząca zarządu GZM, która będzie jednym z uczestników majowej debaty pn. "Samorządy wobec demografii i migracji". 

Dane GUS
Dane GUS

Kamińska wskazuje, że wyludnianie się dotyka szczególnie dużych miast, z których mieszkańcy „uciekają” do ośrodków podmiejskich, by - z jednej strony - mieszkać z dala od zgiełku wielkomiejskiej aglomeracji, ale - z drugiej - by być na tyle blisko, aby móc korzystać z infrastruktury dostępnej w dużych ośrodkach.

- Dlatego musimy zrobić wszystko, by w naszej Metropolii dobrze się mieszkało. Jak wiemy, zależy to od wielu czynników - pracy, dostępności komunikacji, bardzo dobrej infrastruktury społecznej, czystego powietrza, bezpieczeństwa itp. - akcentuje, jednocześnie wskazuje, że sama Metropolia nie ma zbyt wielu możliwości prawnych, aby wszystkie te problemy całościowo rozwiązywać.

- Gminy i miasta robią, co mogą, by odwrócić lub choćby osłabić te negatywne trendy. Rolą Metropolii powinno być zatem koordynowanie podejmowanych wspólne wysiłków, by poprzez efekt synergii, uzyskać większą efektywność - wyjaśnia Kamińska. 

Komitet Społeczny pomoże?

Samorządy w tej walce nie są osamotnione. W lutym 2018 r. Komitet Społeczny Rady Ministrów, na czele którego stoi wicepremier Beata Szydło, ogłosił powołanie specjalnego zespołu ds. strategii polityki społecznej. 

Dane GUS dotyczące Polski
Dane GUS dotyczące Polski
Nad opracowaniem strategii na lata 2020-2030 mają wspólnie pracować przedstawiciele rządu, organizacji pozarządowych i samorządów, żeby wspólnie opracować strategię na lata 2020-2030. Beata Szydło nie miała też wątpliwości, że największym wyzwaniem, przed jakim stanie Komitet Społeczny, będzie właśnie demografia. 

- Będziemy starali się wspólnie realizować mądrą politykę społeczną w ramach możliwości gospodarczych. Wierzę, że pod kierunkiem pana premiera Mateusza Morawieckiego polska gospodarka będzie rozwijała się jeszcze szybciej - wskazywała wicepremier Szydło.

* * *

Wicepremier Beata Szydło będzie gościem Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Wygłosi wystąpienie w czasie sesji "Samorządy wobec demografii i migracji" 16 maja, godz. 11.30-13.00. Dowiedz się więcej o agendzie Europejskiego Kongresu Gospodarczego 2018

 

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google NewsObserwuj nas w Google News

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!