Brexit zmieni Europę

Brexit zmieni Europę
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Opuszczenie Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię będzie miało nie tylko poważne konsekwencje gospodarcze, ale może zmienić również polityczny układ sił w Europie. - Przed nami bardzo trudne czasy – zapowiada Jochem Wiers, szef zespołu ds. brexitu w holenderskim ministerstwie spraw zagranicznych.

  • Renegocjacja umowy między Unią Europejską a Wielką Brytanią jest mało prawdopodobna.
  • Chcemy opuścić Unię Europejską, ale nie chcemy wypisywać się z Europy. Gospodarczo będziemy nadal państwem europejskim - deklarują Brytyjczycy.
  • Brexit był tematem sesji "Przyszłość stosunków UE i Wielkiej Brytanii" podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.



Brexit to wciąż wielki znak zapytania. Przypomnijmy: brytyjski parlament odrzucił wynegocjowaną przez premier Theresę May umowę określającą warunki wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, a także przyszłe stosunki między Unią a Zjednoczonym Królestwem, nie zgodził się jednak jednocześnie na tzw. twardy brexit, czyli wyjście z UE bez umowy.

Zobacz też: Spotkanie państw UE, które najbardziej odczują brexit bez umowy

Negocjowanie nowej umowy jest mało prawdopodobne. Jochem Wiers, szef zespołu ds. brexitu w holenderskim ministerstwie spraw zagranicznych przypomina, że umowa (na którą zgodziła się brytyjska premier, a która została odrzucona przez parlament) została zaakceptowana przez wszystkie państwa UE. Z nową musiałoby być podobnie. - Nie widzimy dużo przestrzeni, by móc ponownie negocjować tę umowę. Najlepsza, jaką jesteśmy w stanie uzyskać, leży na stole – stwierdził Jochem Wiers.


- Dopóki mamy impas w Westminsterze, dopóty nie możemy rozpocząć dyskusji na temat przyszłych relacji między UE a Wielką Brytanią – potwierdziła Agata Gostyńska-Jakubowska, Senior Research Fellow w Centre for European Reform. Apelowała również, by jak najlepiej wykorzystać czas, który wynikł z przesunięcia brexitu. - Nie można przespać tego okresu. Twardy brexit mógłby wydarzyć się przez przypadek – stwierdziła, dodając, że negocjacje przyszłych relacji będą jeszcze trudniejsze.

Zobacz też: Premier May nie ma wyjścia. Musi opóźnić Brexit

Brexit będzie miał z pewnością poważne implikacje gospodarcze. Jakie? Trudno przesądzać, zanim nie zostaną ostatecznie określone warunki tego rozwodu. Niektóre skutki już możemy jednak zaobserwować. Na brexicie bez umowy stracą nie tylko gospodarki i rynki kapitałowe Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii. Ucierpią też kraje trzecie. I to mocno – przestrzegał Hubert Janiszewski, wiceszef rady nadzorczej Deutsche Bank Polska.


- Na 4,5 bln euro aktywów instytucji finansowych w Londynie około biliona przypada na instytucje finansowe z krajów trzecich, takich jak Stany Zjednoczona czy Japonia. Brexit oznacza dla tych instytucji bardzo duże zmiany – stwierdził wiceszef rady nadzorczej Deutsche Bank Polska.
Jako przykład podawał np. mechanizm paszportyzacji oznaczający, że instytucja finansowa, która zarejestrowała np. oddział w Londynie, mogła działać na terenie innych krajów UE. Brexit zmieni ich status. Hubert Janiszewski szacuje, że wymuszona przez to zmiana formy prawnej będzie kosztowała ok. 3-4 proc. aktywów. – To ogromne koszty – podkreślił Janiszewski.

Dodał, że Londyn ucierpi na rozwodzie z UE. - Z punktu widzenia instytucji finansowych Londyn był kluczowym rynkiem – powiedział Hubert Janiszewski, dodając, że rola, jaką odgrywało londyńskie City znajdowała odzwierciedlenie we wkładzie rynków finansowych w brytyjskie PKB. – Żaden inny kraj nie ma równie wysokiego wkładu rynków finansowych w PKB. W wielkiej Brytanii jest to 6,6 proc. – stwierdził Janiszewski. Jego zdaniem wraz z brexitem to się może skończyć. – Brexit stawia pod znakiem zapytania pozycję Londynu i przybliża jej utratę na rzecz Paryża czy Frankfurtu - ocenił Janiszewski.


Brexit to nie tylko możliwe turbulencje gospodarcze, ale zmiana układu sił w Europie i jej pozycji w świecie. - W dzisiejszym świecie na czoło wysuwają się Stany Zjednoczone, które postrzegają Unię Europejską jako konkurenta – mówił Nicolai von Ondarza, wiceszef działu badań w Stiftung Wissenschaft und Politik. Bez Wielkiej Brytanii UE będzie w tej rywalizacji jeszcze słabsza.

Stany Zjednoczone pozostają naszym najbliższym sojusznikiem. Ale mamy tam prezydenta, który grozi UE wojną handlową. Europejczycy powinni zastanowić się, co możemy zrobić lepiej, aby stosunki transatlantyckie były bardziej symetryczne – dodał von Ondarza. – Ważne, by zdać sobie sprawę, że nie chodzi o bycie oponentem Stanów Zjednoczonych - podkreślił.

Hubert Janiszewski zwracał uwagę na jeszcze jeden aspekt - Wielka Brytania była największym krajem, który nie posiadał euro i stanowił poważną przeciwwagę dla Eurolandu. -   Te kraje, które nie będą miały euro jako waluty, zostaną zmarginalizowane. Dla Polski nie ma innej drogi nż przyjęcie euro - przestrzegał. 


Pewne obawy mogą też budzić kwestie obronności – na ile Wielka Brytania będzie po brexicie elementem europejskiego systemu bezpieczeństwa. Lord Martin Callanan, minister stanu ds. wyjścia z UE w brytyjskim rządzie deklaruje wprawdzie jednoznacznie: Wszelkie ustalenia dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa w ramach UE pozostają w mocy. Chcemy nadal uczestniczyć w NATO i być ważnym uczestnikiem sojuszu. To bezwarunkowo gwarantuje bezpieczeństwo w Unii.

Lord Callanan wskazywał jednak, że diabeł tkwi w szczegółach. Punktem spornym jest np. uczestnictwo Wielkiej Brytanii w systemie satelitarnym Galileo. - Komisja Europejska nie zachęca nas do uczestniczenia w tej dyskusji. Skończy się to tym, że inne państwa członkowskie będą płaciły więcej za dostęp do baz danych. To szalona decyzja – mówił przedstawiciel brytyjskiego rządu.


Nicolai von Ondarza zwracał jednak uwagę, że opuszczenie UE przez Wielką Brytanię, sprawia, iż jest ona przez UE – także w kwestii systemu Galileo – traktowana jako "kraj trzeci". Ten przykład pokazuje jednak skalę emocji, jakie narosły wokół brexitu. - Nie ma w Unii Europejskiej lidera, który otwierałby szampana 24 czerwca (2016 roku – data referendum w sprawie brexitu – przyp red.). Nie zmienia to jednak faktu, że przez ostatnie lata Wielka Brytania wystawiła cierpliwość pozostałych państw członkowskich na próbę – mówiła Agata Gostyńska-Jakubowska. - Powinniśmy zrównoważyć prawa i obowiązki, a mamy problem z zaufaniem, bo wydawało nam się, że mamy wynegocjowaną umowę – wtórował jej Jochem Wiers.

Marcin Ociepa, wiceminister przedsiębiorczości i technologii, nawoływał do wyciszenia atmosfery. - Chcemy odgrywać role zdroworozsądkową. Brakuje dojrzałości, żeby odłożyć na bok emocje związane z brexitem. Fundamentalnym zagrożeniem, przed jakim stoi Wielka Brytania, jest ugrzęźnięcie w procedurach brexitowych, dostosowawczych, w negocjacjach handlowych. Dla UE zagrożeniem jest skupienie się na niezdrowej rywalizacji z Wielką Brytania – mówił wiceszef resortu przedsiębiorczości.


Kolejnym problemem jest gospodarczy model Europy po brexicie. - Mieliśmy w UE równowagę i Wielka Brytania była bardzo ważnym jej elementem, czynnikiem tej równowagi. Mieliśmy Francję z etatyzmem, niemiecki kapitalizm rynkowy, ale regulowany, Wielka Brytania najbardziej stawiała na wolny rynek. Brexit spowoduje przesunięcie w stronę większej roli państwa w gospodarce - ocenił Sebastian Płóciennik, kierownik programu Trójkąta Weimarskiego w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych.


- Zawsze byliśmy zwolennikami wolnego handlu i tak już pozostanie – przyznawał Lord Callanan, zapewniając, że brexit nie musi oznaczać zerwania więzów. - UE pozostanie największym partnerem handlowym Wielkiej Brytanii. Chcemy opuścić Unię Europejską, ale nie chcemy wypisywać się z Europy. Gospodarczo będziemy nadal państwem europejskim - podkreślił.

Mimo tych deklaracji kształt przyszłych stosunków między UE a Wielką Brytanią wciąż pozostaje wielką niewiadomą. - Ciągle brak decyzji po stronie brytyjskiej. Cierpią na tym przedsiębiorcy, bo wciąż nie wiedzą, jakie są reguły gry – mówił wiceszef resortu przedsiębiorczości Marcin Ociepa. - Potrzebujemy czasu, a mamy go coraz mniej – dodawał Jochem Wiers.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Brexit zmieni Europę

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!