Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Jednym z kluczowych czynników determinujących zdolność przedsiębiorstw do funkcjonowania oraz rozwoju w gospodarce rynkowej jest kapitał. O znaczenie zasobów finansowych w działalności przedsiębiorstwa zapytaliśmy Grzegorza Cywińskiego, dyrektora w Dziale Doradztwa Transakcyjnego EY w Katowicach.
- W dzisiejszych realiach gospodarczych przedsiębiorstwa stają przed szeregiem wyzwań. Obejmują one m.in. decyzje dotyczące inwestycji oraz dalszego rozwoju, sposobu finansowania wzrostu czy wyboru potencjalnych partnerów. Zwłaszcza zapewnienie odpowiedniego finansowania nabiera szczególnego znaczenia w obecnym otoczeniu rynkowym, które charakteryzuje się ograniczoną przewidywalnością i staje się coraz bardziej zmienne. W konsekwencji, jednym z kluczowych zadań stawianych dziś menadżerom jest zapewnienie zarządzanym przez nich przedsiębiorstwom zdywersyfikowanych i dostosowanych do ich potrzeb strumieni finansowania. Dobór odpowiednich źródeł finansowania oraz efektywne wykorzystanie posiadanych zasobów kapitałowych jest jednym z fundamentalnych aspektów funkcjonowania firmy, niezależnie od jej wielkości, etapu rozwoju, formy prawnej czy branży, w której dany podmiot funkcjonuje. Ostatnie badania Narodowego Banku Polskiego wskazują, że pomimo spadku liczby firm uważających wysoki koszt kredytowania za barierę rozwoju, głównym źródłem finansowania inwestycji nadal pozostają środki własne. Stanowią niemal 48% wszystkich źródeł finansowania. Dalej, 27% inwestycji finansowanych jest za pomocą kredytu, a pozostałe formy finansowania stanowią ok. 25% środków wykorzystywanych przez przedsiębiorców.
Czy dla przedsiębiorstwa bardziej korzystne jest, by korzystało z własnych środków, czy pozyskało również finansowanie zewnętrzne?
- Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Z pewnością finansowanie działalności tylko przy wykorzystaniu środków własnych może wydawać się dla przedsiębiorstwa najbezpieczniejsze. Nie trzeba bowiem spełniać warunków przedstawianych przez instytucje finansowe czy partnerów, którzy przekazują do dyspozycji spółki kapitał. Paradoksalnie, zachodzące w otoczeniu zewnętrznym dynamiczne procesy gospodarcze niejednokrotnie skutkują sytuacją, w której dostęp do finansowania zewnętrznego może być ograniczony w momentach, gdy jest ono najbardziej potrzebne, by bez znaczących ograniczeń kontynuować działalność operacyjną. Bardzo ciekawie wygląda inna statystyka prezentowana przez NBP, dotycząca poziomu inwestycji planowanych w najbliższych 3 latach. Zgodnie z tymi danymi, największy odsetek firm zakładających brak inwestycji, pomimo, że są one potrzebne, odnotowano w grupie podmiotów prognozujących najsłabsze perspektywy rozwojowe w analizowanym okresie. Takie wyniki wskazują na sytuację, w której spółki byłyby zainteresowane prowadzeniem inwestycji, jednak z uwagi na ograniczenia kapitałowe, nie decydują się na ich realizację.
Z drugiej strony, trudno wyobrazić sobie sytuację, w której przedsiębiorstwo jest w stanie finansować się wyłącznie środkami własnymi, w szczególności realizując np. kapitałochłonne inwestycje czy planując ekspansję na nowe rynki. Należy przy tym pamiętać, że zasoby kapitałowe, jakimi dysponują przedsiębiorstwa, w znacznym stopniu kształtują ich możliwości inwestycyjne oraz zdolność do wykorzystania pojawiających się na rynku okazji inwestycyjnych. Dodatkowo, angażując kapitał zewnętrzny i "uwalniając" część własnych środków z prowadzonego biznesu, przedsiębiorca zyskuje możliwość zaangażowania ich w inne przedsięwzięcia gospodarcze. W konsekwencji, pojawia się możliwość dywersyfikacji ponoszonego ryzyka biznesowego. Wykorzystanie finansowania zewnętrznego jest zatem nieodłącznie wpisane w prowadzenie działalności gospodarczej. Kluczowe znaczenie ma natomiast dobór zdywersyfikowanych źródeł kapitału, dobrze dopasowanych do działalności i potrzeb danego podmiotu.
Warto wspomnieć również o tym, że z różnymi rodzajami finansowania wiąże się różny koszt ich pozyskania. W przypadku finansowania dłużnego będą to głównie koszty odsetkowe, które przedsiębiorca może odliczyć od podatku. Trzeba jednak pamiętać, iż kapitał własny również posiada swój koszt, wyrażany np. poprzez stopę zwrotu oczekiwaną przez inwestora. W przypadku młodych przedsiębiorstw, korzystających z finansowania typu Venture Capital, koszt ten może być wysoki z uwagi na wysokie ryzyko ponoszone przez inwestora. Struktura finansowania, a w konsekwencji koszt zainwestowanego kapitału, w znacznym stopniu przekładają się na opłacalność realizowanych projektów inwestycyjnych. Warto zatem dobrze zaplanować proces pozyskania finansowania i dobór potencjalnych partnerów.
Jakie możliwości finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych są dostępne na rynku finansowym i czym determinowany jest ich wybór?
- Przedsiębiorcy mogą dziś korzystać z szeregu dostępnych opcji finansowania działalności. Jest to uzależnione od etapu rozwoju przedsiębiorstwa czy celu finansowania. Inne możliwości będą dostępne dla dojrzałego, stabilnie funkcjonującego podmiotu, a inne dla spółki będącej dopiero w początkowej fazie rozwoju. Przykładowo, podmiotom dopiero rozpoczynającym działalność, trudniej może być uzyskać finansowanie dłużne, gdyż nie mogą przedstawić stabilnych przepływów pieniężnych i sprawdzonego modelu biznesowego. Nie dysponują także wystarczającym majątkiem, mogącym stanowić zabezpieczenie finansowania dłużnego. Często główny składnik majątku w takich przedsiębiorstwach stanowią wartości niematerialne i prawne, takie jak technologia, patenty czy know-how. Czasem jest to po prostu pomysł. Takim przedsiębiorstwom łatwiej może być pozyskać inwestora w postaci funduszu Venture Capital, czy też inwestora branżowego. Alternatywą może być również pozyskanie kapitału poprzez emisję akcji na rynku NewConnect.
Z kolei bardziej dojrzałe przedsiębiorstwa mają większą możliwość zapewnienia sobie finansowania dłużnego w formie kredytu bankowego lub emisji obligacji. Takim spółkom łatwiej spełnić kryteria w zakresie wymaganych przez banki lub inwestorów zabezpieczeń, czy przedstawienia danych finansowych potwierdzających zdolność do obsługi i spłaty zadłużenia. Formą finansowania dłużnego, która w ostatnich latach mocno zyskuje na popularności są obligacje korporacyjne. Średnie tempo wzrostu tego rynku na przestrzeni ostatnich kilku lat przekracza 20 proc., a wartość emisji obligacji korporacyjnych notowanych na rynku Catalyst wynosi ponad 75 mld zł. Inną możliwością pozyskania kapitału jest pozyskanie partnera w postaci funduszu Private Equity lub emisja akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Co do zasady, przedsiębiorcy, którzy posiadają wizję, strategię i chcą się rozwijać, prędzej czy później będą musieli skorzystać z którejś opcji finansowania. Pytanie brzmi - na jakie źródło mają się zdecydować.
Jakie znaczenie ma zatem wybór partnera, który zaangażuje się kapitałowo w rozwój przedsiębiorstwa?
- Wybór partnera, który zapewni środki finansowe na rozwój przedsiębiorstwa uwarunkowany jest przez planowany sposób finansowania inwestycji lub transakcji, w tym przez decyzję dotyczącą wyboru finansowania o charakterze udziałowym lub dłużnym. W przypadku wyboru finansowania dłużnego, partnerem będzie bank lub inwestor, który obejmie obligacje wyemitowane przez spółkę. Ważne jest, by w relacjach z podmiotem finansującym spółka była traktowana na partnerskich zasadach. Powinna mieć możliwość wynegocjowania atrakcyjnych warunków i dopasowania struktury finansowania do swoich potrzeb. Istotne jest także, by przedsiębiorcy byli świadomi jak określone warunki udzielenia finansowania wpłyną na zdolność spółki do spełnienia kowenantów finansowych oraz przyszłe przepływy pieniężne generowane przez przedsiębiorstwo, w tym m.in. zdolność do obsługi zadłużenia, czy możliwość wypłat wypracowanych zysków.
Innym sposobem pozyskania kapitału na rozwój przedsiębiorstwa może być finansowanie udziałowe, na przykład w postaci pozyskania funduszu Private Equity lub inwestora branżowego. Współpraca z takim partnerem może przełożyć się na szereg korzyści, obejmujących nie tylko wsparcie finansowe, ale również w zakresie branżowego know-how, dostęp do nowych rynków zbytu, klientów oraz dostawców. Nie bez znaczenia mogą być też aspekty takie jak zwiększenie zdolności finansowej czy poprawa wiarygodności spółki. Jednocześnie, pozyskując partnera w postaci inwestora kapitałowego lub branżowego, przedsiębiorcy muszą zaakceptować konieczność podzielenia się z nowym partnerem wypracowanymi zyskami, utratę części kontroli nad przedsiębiorstwem czy zaangażowanie inwestora w zarządzanie przedsiębiorstwem.
Należy wspomnieć również o jeszcze jednej zalecie współpracy z inwestorami dokonującymi inwestycji o charakterze udziałowym. Bieżące funkcjonowanie, plany rozwojowe czy strategia finansowa to nie jedyne zadania, z jakimi mierzą się dziś przedsiębiorcy. Po ponad 25 latach rozwoju w naszym kraju gospodarki rynkowej, wielu przedsiębiorców znajduje się w momencie, w którym zastanawiają się nad kwestią kontynuacji prowadzonej przez nich działalności przez ich następców. Według raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z 2014 roku, aż 68% wszystkich przedsiębiorstw w naszym kraju stanowią firmy rodzinne. Wielu z tych przedsiębiorców ma przed sobą podjęcie decyzji dotyczącej wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za przejęcie zarządzania w zbudowanym przez nich biznesie. Część z tych osób rozważa również wycofanie się z biznesu, by móc cieszyć się owocami swojej pracy. Chociaż niemal 2/3 firm rodzinnych jest zainteresowanych przekazaniem firmy kolejnemu pokoleniu, to tylko co dziesiąta posiada sformalizowany plan sukcesji. Współpraca z inwestorem branżowym lub finansowym, może stanowić dla przedsiębiorców jedną z alternatyw w zakresie decyzji odnośnie przyszłości ich biznesu.
Jaka jest rola EY w procesach pozyskania kapitału?
- Dobór partnera w ramach procesu pozyskania finansowania musi być zgodny z planami strategicznymi oraz potrzebami kapitałowymi przedsiębiorstwa. Na rynku funkcjonuje wiele podmiotów, których menadżerowie zastanawiają się nad optymalnym sposobem finansowania planów rozwojowych lub poszukują możliwości rozwoju poprzez pozyskanie silnego partnera branżowego. W EY mamy bardzo dużo krajowych oraz międzynarodowych doświadczeń w obszarze transakcji. Współpracujemy z wieloma podmiotami, które poszukują możliwości finansowania interesujących projektów zarówno w kraju, jak i zagranicą. Często trafiają do nas także inwestorzy branżowi, szukający atrakcyjnych możliwości zainwestowania kapitału, zainteresowani długookresowym zaangażowaniem w rozwój danego przedsiębiorstwa. Wspieramy również przedsiębiorców w negocjacjach z bankami.
Korzystając z naszego doświadczenia oraz współpracując z siecią partnerów - finansowych oraz branżowych - możemy wspierać przedsiębiorców w procesie pozyskania wszelkiego rodzaju finansowania, a w konsekwencji w efektywnym kształtowaniu strategii finansowej zarządzanych przez nich przedsiębiorstw.
* * *
O firmie EY
Firma EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe i doradztwo transakcyjne. Na całym świecie EY zatrudnia ponad 230 000 pracowników. Jako cel swojej działalności EY wskazuje ciągłe usprawnianie rzeczywistości wyrażające się w haśle "Building a Better Working World". EY posiada biura w ponad 150 krajach. W Polsce ma blisko 2500 specjalistów pracujących w siedmiu biurach: w Warszawie, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu oraz Centrum Usług Wspólnych.
EY angażuje się w działania na rzecz promocji przedsiębiorczości. Od 14 lat zaprasza kandydatów do startu w polskiej edycji konkursu Przedsiębiorca Roku, której zwycięzcy reprezentują nasz kraj w międzynarodowym finale World Entrepreneur of the Year organizowanym co roku w Monte Carlo.
1
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Finansowanie rozwoju przedsiębiorstw i przedsięwzięć inwestycyjnych