"Państwo nie było przygotowane do walki z przestępczością w VAT"

"Państwo nie było przygotowane do walki z przestępczością w VAT"
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Państwo nie było przygotowane do walki z przestępczością w VAT, osiągnięto sukces, ale można zrobić więcej - ocenia doradca podatkowy, partner w Crido Taxand Roman Namysłowski.

  • W latach 2006-2015 - wg raportów Komisji Europejskiej - luka VAT wzrosła z 0,6 proc. PKB do 2 proc. PKB (...). W samym 2015 r. polski budżet stracił przez dużą lukę i słabą ściągalność aż 40 mld zł" - czytamy w raporcie MF. Szacunki dotyczące luki w VAT w latach 2008-2015 mówią o kwotach 250-265 mld zł.
  • Namysłowski powiedział, że resort finansów przekazał obiektywne dane dotyczące przyrostu luki w VAT, którą obliczała m.in. Komisja Europejska. "Przyrost luki w VAT rzeczywiście nastąpił. To zjawisko, które miało miejsce" - przyznał Namysłowski. Jego zdaniem także skumulowane dane są bliskie szacunkom KE oraz firm doradczych.
  • Według niego przyczyn luki można szukać w tym, że jako państwo - zarówno od strony legislacyjnej, jak i ściągania podatków - byliśmy niewystarczająco przygotowani do walki z przestępczością w VAT. "Nie było instrumentów w przepisach, które zapobiegałyby skutecznie w wyłudzaniu podatku. Narzędzia te wprowadzano stopniowo wraz ze wzrostem świadomości i rozpoznawaniem skali zagrożenia dla stabilności finansów publicznych" - powiedział.

Ministerstwo finansów przypomniało, że w latach 2006-2015 wg raportów Komisji Europejskiej luka VAT wzrosła z 0,6 proc. PKB do 2 proc. PKB (...). W samym 2015 r. polski budżet stracił przez dużą lukę i słabą ściągalność aż 40 mld zł" - czytamy w raporcie MF. Dodano, że szacunki dotyczące luki w VAT w latach 2008-2015 mówią o kwotach 250-265 mld zł.

Namysłowski powiedział, że resort finansów przekazał obiektywne dane dotyczące przyrostu luki w VAT, którą obliczała m.in. Komisja Europejska. "Przyrost luki w VAT rzeczywiście nastąpił. To zjawisko, które miało miejsce" - przyznał Namysłowski. Jego zdaniem także skumulowane dane są bliskie szacunkom KE oraz firm doradczych.

Według niego przyczyn luki można szukać w tym, że jako państwo - zarówno od strony legislacyjnej, jak i ściągania podatków - byliśmy niewystarczająco przygotowani do walki z przestępczością w VAT. "Nie było instrumentów w przepisach, które zapobiegałyby skutecznie w wyłudzaniu podatku. Narzędzia te wprowadzano stopniowo wraz ze wzrostem świadomości i rozpoznawaniem skali zagrożenia dla stabilności finansów publicznych" - powiedział.

"Od strony ściągalności to był proces, podczas którego kontrolujący uczyli się, jak podchodzić do tego zjawiska. Nie było ono znane w przeszłości. Mieliśmy do czynienia z zorganizowaną działalnością, której celem było wyłudzanie VAT. Na to do końca nie byliśmy przygotowani, a proces uczenia się, jak sobie z tym radzić, był rozciągnięty w czasie" - dodał.

Namysłowski zwrócił uwagę, że dziś wiedza o stosowanych przez przestępców mechanizmach, koniecznej koordynacji działań różnych służb, jest znacznie większa.

"Zmiany w legislacji to nie tylko mechanizmy, które uniemożliwiają wyłudzenie, ale także digitalizacja rozliczeń jak JPK, STIR (...) i analiza danych pod kątem identyfikacji, kto może wyłudzać VAT, a także szybsza reakcja na tego rodzaju zjawiska. Nastąpił gigantyczny postęp między tym, co było, a co mamy dzisiaj" - ocenił doradca podatkowy.

"Patrząc pod tym kątem, to spory sukces. Czy wystarczający, czy można jeszcze coś zrobić? Zakładam, że tak, bo (...) wzrost dochodów z VAT nie wynika tylko i wyłącznie z poprawy ściągalności podatku i eliminacji wyłudzeń, ale jest też efektem wzrostu gospodarczego, w którym konsumpcja, choćby poprzez mechanizm 500+ miała na pewno istotny wpływ" - dodał.

Zgodnie z obliczeniami MF, w latach 2016-2019 wpływy z PIT wzrosną o 37 mld zł, tj. o ok. 45 proc. W tym samym czasie wpływy z CIT mają wzrosnąć o 12 mld zł, czyli ok. 36 proc., a z VAT o ok. 57 mld zł, czyli o ok. 46 proc. Ministerstwo zauważa, że w okresie tym przewidywany jest wzrost PKB o ok. 25 proc.

Dane te porównano z latami 2008-2015 kiedy, jak zaznacza resort finansów, zanotowano ok. 50 proc. wzrost PKB. Zdaniem MF wpływy z PIT wzrosły wówczas o 22 mld zł, tj. o 36 proc., wpływy CIT wzrosły o 0,7 mld zł, czyli ok. 2 proc., a z VAT o ok. 27 mld zł, czyli ok. 28 proc. MF podaje przy tym, że dochody z CIT w 2015 r. były o 1,7 mld zł niższe (o ok. 5 proc.) niż osiągnięte w 2008 r.

Resort zwrócił uwagę na trzy elementy związane z wysiłkiem uszczelnienia systemu podatkowego: utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej, legislację i partnerstwo między fiskusem a firmami.

Obliczono, że na każde 5 proc. wzrostu PKB w latach 2008-2015 przypadało 3,8 proc. wzrostu wpływów z podatków i składek na FUS. Z kolei w latach 2016-2019 na każde 5 proc. wzrostu PKB przypadało 8 proc. wzrostu wpływów z podatków i składek na FUS.

Resort finansów wskazał, że gdyby wpływy z podatków i składek FUS w latach 2008-2015 rosły w tempie wzrostu PKB z tego okresu, to w 2015 roku do budżetu wpłynęłoby ok. 40 mld zł więcej z podatków i składek FUS.

Natomiast gdyby wpływy z podatków i składek FUS w latach 2016-2019 rosły tylko w tempie PKB (nie uwzględniając efektów uszczelnienia systemu podatkowego - red.), to w 2019 r. do budżetu wpłynęłoby o ok. 50 mld zł mniej dochodów z podatków i składek FUS.

Jeżeli jednak wpływy z podatków i składek FUS w latach 2016-2019 rosłyby w tempie z lat 2008-2015, to w 2019 roku do budżetu wpłynęłoby o ok. 80 mld zł mniej.

Ministerstwo dodaje przy tym, że przeciętnie w latach 2004-2017 Polska otrzymywała 28 mld zł netto środków z Unii Europejskiej (odliczając składkę członkowską UE).
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

FORUM TYMCZASOWO NIEDOSTĘPNE

W związku z ciszą wyborczą dodawanie komentarzy zostało tymczasowo zablokowane.

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!