Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Czy firmy rodzinne mogą się mierzyć z koncernami? Bardzo ważną, jeśli nie kluczową, ich przewagą jest szybkość działania, możliwość błyskawicznego podejmowania decyzji i elastyczność. Będziemy o tym mówić podczas Wschodniego Kongresu Gospodarczego w Białymstoku (3-4 października 2018 r.). Właśnie ruszyła rejestracja na to wydarzenie.
- Rola polskich rodzinnych firm jest nie do przecenienia, chociaż ich udział w tworzeniu PKB jest wyraźnie niższy niż w rozwiniętych gospodarkach. Budowane są dopiero od 30 lat.
- Główne problemy, przed jakimi stają, to rosnące koszty pracy, polityczna niepewność, a także coraz większa konkurencja na rynku.
- Rodzinny przemysł spożywczy Polski Wschodniej umiejętnie połączył tradycję z innowacją.
Jak wynika z raportu „Firma rodzinna to marka” opracowanego przez Instytut Biznesu Rodzinnego, firmy rodzinne są ważnym filarem przedsiębiorczości w naszym kraju i budują swoją strategię na tradycyjnych wartościach. Cytowany w raporcie Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium, zapewnia, że rola firm rodzinnych w gospodarce jest nie do przecenienia, choć ich udział w tworzeniu PKB jest w Polsce wyraźnie niższy niż w rozwiniętych gospodarkach. Według jego szacunków firmy rodzinne według definicji przedsiębiorstw o tożsamości rodzinnej (36 proc. ogólnej grupy przedsiębiorstw) odpowiadają za ok. 18 proc. polskiego PKB, podczas gdy w krajach rozwiniętych ten odsetek przekracza 50 proc. - informuje ekspert w raporcie.
Badanie KPMG „Barometr firm rodzinnych. Optymistycznie naprzód” wskazuje, że biznes rodzinny w Polsce jest w bardzo dobrej kondycji. Zarówno w Europie, jak i w Polsce zdecydowana większość badanych firm rodzinnych przyznaje, że pozytywnie ocenia sytuację ekonomiczną swoich przedsiębiorstw. Dobrą kondycję odzwierciedlają plany na przyszłość - przedsiębiorcy rodzinni chcą się rozwijać, poszerzać portfolio produktowe i usługowe oraz wprowadzać innowacyjne techniki sprzedaży.
Grant Thornton w raporcie pod patronatem Giełdy Papierów Wartościowych i Fundacji Firmy Rodzinne podaje, że co piąta spółka notowana na warszawskim parkiecie to przedsiębiorstwo zarządzane przez rodzinę. W latach 2012-2016 na GPW zadebiutowało 77 spółek rodzinnych, które pozyskały poprzez emisję akcji ok. 950 mln zł kapitału na rozwój. Dodatkowo 22 spółki rodzinne wyemitowały w tym czasie na Catalyst obligacje o łącznej wartości ok. 2 mld zł.
Zdaniem ekspertów bardzo ważną, jeśli nie kluczową, przewagą firm rodzinnych nad koncernami jest szybkość działania, możliwość błyskawicznego podejmowania decyzji i elastyczność.
Wyzwania firm rodzinnych
Jednak familijny biznes to nie wyłącznie sukcesy i beztroskie rodzinne dni. To ciężka praca wymagająca od właścicieli umiejętności osiągania kompromisów oraz dużego dystansu i dyscypliny.Z raportu KPMG wynika, że rosnące koszty pracy, polityczna niepewność, a także coraz większa konkurencja na rynku to główne problemy, z jakimi borykają się polskie firmy rodzinne. Aż 60 proc. respondentów wskazało rosnące koszty pracy jako jedno z głównych wyzwań związanych z prowadzeniem biznesu. Tymczasem w Europie średnio tylko co trzeci przedsiębiorca (32 proc.) obawia się, że czynnik ten wpłynie na jego biznes. Polskie firmy mają też coraz większe trudności z zatrudnianiem wykwalifikowanych pracowników. Brak odpowiedniej kadry jest obecnie jednym z największych wyzwań, z jakimi muszą się zmagać (29 proc. respondentów w Polsce udzieliło takiej odpowiedzi).
Firmy rodzinne postulują uproszczenie przepisów podatkowych (36 proc. badanych w Polsce wskazało taką odpowiedź), obniżenie podatków (33 proc.), a także zmniejszenie kosztów pracy (31 proc.).
Jednak jak wskazuje Robert Niczyporuk, partner w kancelarii DZP, Praktyka Prawa Spółek, Fuzji i Przejęć, do największych wyzwań firm rodzinnych należy sukcesja. Przekazywanie biznesu i zarządzania w ręce następnego pokolenia lub w inne ręce to proces bardzo złożony. Wiedzą to najlepiej wszyscy ci, którzy go zrealizowali lub są w jego trakcie. Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czego oczekujemy w procesie przekazania biznesu - czy chcemy, żeby był zarządzany przez rodzinę, czy przez kogoś innego, czy może ma też nastąpić połączenie z kimś innym, a może ma nastąpić sprzedaż biznesu, bo to też jest sposób na sukcesję - zaznacza Robert Niczyporuk.
Następnie trzeba rozpocząć przygotowania, uzgodnienia, podjąć decyzje kierunkowe, a na to wszystko trzeba jeszcze nałożyć przepisy spadkowe.
W ocenie Roberta Kremsera, dyrektora ds. rozwoju w firmie Bisnode Polska, część polskich przedsiębiorców upiera się na sukcesję w sytuacji, kiedy niekoniecznie powinna się ona odbywać. - Dzieci są mało zainteresowane przejęciem albo zmieniają zdanie. Pytanie, czy nie lepiej przekazać udziały funduszowi - pozostając z boku - zachować na firmę pewien wpływ. Bywa też, że starsze pokolenie, pomimo że sukcesja się odbyła, dowodzi tą firmą i nie pozwoli być jej zarządzaną przez nowe pokolenie. Tego rodzaju sterowanie z tylnego siedzenia może odbić się czkawką. Sukcesja w polskich firmach będzie coraz trudniejsza - dodał.
Spożywcze biznesy rodzinne Polski Wschodniej
Rodzinny przemysł spożywczy Polski Wschodniej to nie tylko dostawca smacznych, tanich i jakościowych surowców rolnych, ale także przetwórca, który umiejętnie połączył tradycję z innowacją.Przedstawicieli kilku rodzinnych firm spożywczych z rejonu Polski Wschodniej zapytaliśmy o ich definicje firmy rodzinnej, największe wyzwania, jakie stoją przed familijnymi spółkami. Przyjrzeliśmy się również, w jaki sposób przebiega u nich sukcesja.
Dla twórców firmy Edpol Food & Innovation z Łomży, która produkuje przyprawy i dodatki do żywności, firma rodzinna to: najbardziej wiarygodna i odpowiedzialna forma działalności gospodarczej prowadzona w nieokreślonej perspektywie czasu.
- To również ściśle określona filozofia życia dla całej rodziny decydującej się na
tę działalność. Skutki tej decyzji ponosi rodzina dzisiaj, konsekwencje dotyczą także następnych pokoleń. W takiej sytuacji życie rodzinne schodzi na drugi plan, więc akceptacja tej decyzji wymaga świadomości całej rodziny. Jeżeli wszyscy albo przynajmniej większość członków rodziny taką filozofię akceptuje, to wszelkie wyzwania, trudności, organizacja pracy, finansowanie firmy, pozyskanie rynku, dobór pracowników, są do pokonania - twierdzi Edward Dąbrowski, przewodniczący Rady Nadzorczej w Edpol Food & Innovation.
Jego zdaniem twórcy rodzinnych biznesów powinni być dumni z tego, co tworzą i zarazić tym rodzinę.
- W takiej atmosferze powinny dorastać dzieci, a wtedy nie będzie problemów z sukcesją. Udana sukcesja nie może opierać się na profitach finansowych, ambicjach zawodowych, musi wynikać z sentymentu, a może nawet miłości do firmy - organizacji, którą stworzyliśmy i to jest wartość sama w sobie. A reszta wymaga pracy, pracy i jeszcze raz pracy - zapewnia Edward Dąbrowski.
Arkadiusz Jaworowski, dyrektor ds. handlowych firmy Suempol z Bielska Podlaskiego, która zajmuje się przetwórstwem łososia, przyznał podczas jednej z wcześniejszych edycji Wschodniego Kongresu Gospodarczego w Białymstoku, że elastyczność i szybkość podejmowania decyzji w firmach rodzinnych jest niewspółmiernie większa niż w korporacji czy holdingu.
- Decyzje podejmuje się w czasie rzeczywistym, co w naszym przypadku w znakomitej większości przyniosło pozytywny skutek. W 1989 r. weszliśmy na rynek polski, w 2002 roku w ciągu kilkunastu godzin podjęliśmy decyzję o stworzeniu pierwszej firmy w Niemczech, a w 2008 po jednej rozmowie kupiliśmy firmę Norfisk, dzięki czemu weszliśmy z innymi możliwościami na rynek niemiecki. Tak samo decyzja o przejęciu francuskiej firmy Marcel Baey o 70-letniej tradycji w 2013 r. trwała 6-7 godzin, bo tyle mieliśmy czasu na podjęcie decyzji. Byliśmy jednym z pięciu oferentów i to najbiedniejszym, kompletnie nieznanym. Przeciwko nam występowały dwie firmy norweskie, islandzka i francuska, ale jako jedyni mogliśmy podjąć decyzję tu i teraz. Inni musieli się konsultować z zarządem, radą nadzorczą czy prezesem. Tak więc korzystamy z nadarzających się okazji, sytuacji. Jeżeli post factum jakaś decyzja wydaje się nierozsądna, to trudno, tak się zdarza. Historia firmy Suempol to historia szybko i sprawnie podejmowanych decyzji - dodaje Arkadiusz Jaworowski.
Anna Olewnik-Mikołajewska, prezes firmy ZM Olewnik z Drobina, opowiedziała podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego 2018 w Katowicach, jak wyglądał proces przejmowania przez nią władzy w firmie założonej przez ojca. Dzisiaj przyznaje, że miała dla siebie inny plan kariery niż kontynuacja rodzinnego biznesu.
- Był to zupełny przypadek. Problemy zdrowotne mojego ojca sprawiły, że musiałam pomóc i tak wrosłam w firmę przez lata. Z perspektywy czasu wiem, że dokonałam dobrego wyboru. Choć tata chyba nie był wówczas gotowy na to, żeby przekazać firmę córkom. Grupę Olewnik tworzy grupa mięsna, którą zarządzam ja, natomiast siostra zarządza grupą rolną. W przyszłości na pewno zadam sobie to pytanie, czy chciałabym, żeby firma była w stu procentach w rękach rodziny Olewnik, czy też przyjdzie moment, żeby ją sprzedać. W drugim pokoleniu poczuliśmy, że nie tylko głos właściciela jest ważny, ale menedżerowie są także potrzebni w firmie. Te osoby wnoszą bardzo dużo dobrego - dodaje.
Na temat firm rodzinnych będziemy rozmawiać podczas V Wschodniego Kongresu Gospodarczego, który odbędzie się 3-4 października 2018 r. w Białymstoku. Dowiedz się więcej
REJESTRACJA NA KONGRES JEST JUŻ MOŻLIWA!
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Polska Wschodnia - tu firmy rodzinne zbudowały swoją potęgę