UE i USA: kręta droga do partnerstwa

UE i USA: kręta droga do partnerstwa
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Czy uda się w tym zamknąć negocjacje dotyczące unijno-amerykańskiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)? A jeśli nie teraz, to kiedy? Gra idzie o wielką stawkę, a TTIP ma ostatnio kiepską prasę...

W trakcie Europejskiego Kongresu Gospodarczego o perspektywach transatlantyckiego partnerstwa i uwarunkowaniach negocjacji rozmawiali eksperci gospodarczy i politycy. Pamiętając o tym, że o TTIP na katowickim Kongresie rozmawiano już nie raz, trzeba zaznaczyć, że nigdy w tak ciekawym i niejednoznacznym kontekście.

Zainteresowanie transatlantyckim paktem, który – usuwając bariery handlowe i inwestycyjne miedzy Unią Europejską i USA – ma stworzyć największy na świecie wspólny rynek (Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP) gwałtownie wzrosło po ujawnieniu treści przecieku dotyczącego części negocjacji. Pojawiły się zarzuty dotyczące braku ich transparencji oraz tego, że zapisy umowy sprzyjają przede wszystkim wielkim korporacjom oraz ograniczają możliwości prowadzenia krajowych polityk gospodarczych. TTIP zyskał kiepski wizerunek, ale stał się tematem publicznej debaty, co – paradoksalnie - może przysłużyć się transatlantyckiej idei.

Sytuację komplikuje jednak sceptycyzm nie ograniczający się do środowisk „antyglobalistycznych” , czy populistów usiłujących rozegrać tę kartę na swoją polityczną korzyść. Z rezerwą do TTIP odnosi się także część europejskich elit politycznych, a jeden z kandydatów do fotela prezydenckiego w USA opowiada się zdecydowanie za izolacjonizmem. Tymczasem kalendarz polityczny nie sprzyja porozumieniu. Po amerykańskich wyborach część kwestii już wynegocjowanych kwestii może wymagać ponownego rozpatrzenia.

Argumenty sceptyków i przeciwników TTIP przywołał w trakcie debaty Marcin Wojtalik, członek zarządu Instytutu Globalnej Odpowiedzialności. – Sporna jest szczególnie kwestia arbitrażu inwestycyjnego, krzywdząca dla biedniejszych. Świat się zmienia, a kraje wyciągają wnioski; to nie jest początek lat 90. Ludzie widzą różnice między wzrostem (growth) i rozwojem (development), który służy ich interesom – argumentował Wojtalik. – TTIP się nie uda. Nie da rady!

Na kwestię arbitrażu inaczej patrzy Katarzyna Kacperczyk, podsekretarz stanu w polskim MSZ.

– Łatwo podsycać emocje i obawy mówiąc ludziom półprawdy – zaznaczyła Kacperczyk. – Tego typu dwustronne klauzule chronią nie tylko obcych inwestorów u nas, ale także interesy polskich firm inwestujące na obcych rynkach. Wchodzą w spory w odmiennych realiach prawnych nie ponoszą one dotkliwych kosztów i mają możliwość ochrony zaangażowanych środków.

– Nie zmieniłem zdania co do korzyści z TTIP – zapewnił Howard Chase, dyrektor ds. rządowych w Dow Europe, uczestniczący w debacie „Partnerstwo UE-USA. Teraz czy nigdy?”. – To dobre dalekosiężne rozwiązanie nie tylko dla mojej firmy, która ma zakłady po obu stronach Oceanu, nie tylko dla branży chemicznej, ale dla całej gospodarki. Zmieniłem zdanie co do samych negocjacji. Potrzeba większej przejrzystości, a kontrola publiczna będzie korzyścią dla tego procesu.

Negocjacje zdaniem dyskutantów mogą potrwać dłużej i nie zakończyć się zgodnie z planem w tym roku. To może przedłużyć lub nawet cofnąć pewne procedury biorąc pod uwagę możliwe scenariusze amerykańskich wyborów prezydenckich.

– Tak czy inaczej alternatywy nie ma, szczególnie dla Europy – przekonywał Tony Housh, przewodniczący Amerykańskiej Izby Handlowej. – Bez Partnerstwa, bez włączenia się w światowe standardy znaczenie Europy i jej rola w świecie będzie spadać.

Wobec zahamowania katarskiej rundy negocjacji WTO, świat jest skazany na zawieranie paktów usuwających przede wszystkim bariery pozataryfowe (to 90 proc. potencjalnych korzyści z TTIP).

– Mówimy o najważniejszym partnerze gospodarczym Europy – przypomniała  Kacperczyk. – W grę wchodzi 620 mld dolarów wymiany handlowej według danych za 2015 r. 20 proc. europejskiego eksportu kierowane jest do USA. Bez tej umowy znajdziemy się na drodze donikąd. Jednak rozmowy mające na celu harmonizację polityk nie mają charakteru standardowego. Tu się wszystko negocjuje...

Porozumienie transatlantyckie jest szczególne ze względu na skalę i stopień skomplikowania. Bartosz Kwiatkowski, menedżer ds. polityk publicznych w PwC zwrócił uwagę na fakt, że korzyści z wprowadzenia TTIP nie będą symetryczne w różnych obszarach, a niektóre segmenty gospodarek stracą. Straty poniosę jednak przede wszystkim kraje i rejony świata, które pozostaną poza „wielkim rynkiem TTIP”. Podano przykłady Turcji, Afryki i Ameryki Południowej.

Kwiatkowski podał przykład porównywalnej z polską gospodarki Malezji, której PKB w następstwie podpisania tzw. Partnerstwa transpacyficznego według szacunków ekspertów ma wzrosnąć o 0,6 do 1,15 punktu proc.

Do spojrzenia na Partnerstwo transatlantyckie, na negocjowane sporne kwestie z odpowiedniej perspektywy namawiał Tony Housh. - Nie można forsować przekonania, że system jest dobry, o ile jest dobry dla nas. W biznesie raz się wygrywa, a raz nie. Ważne, by te same zasady obowiązywały obie strony relacji ekonomicznych – argumentował szef Amerykańskiej Izby Handlowej. - Zapytajmy  sami siebie, czy chcemy mieć lepszy wybór dla konsumentów, niższe koszty transakcyjne, konkurencyjne ceny, nowe szanse dla małych i średnich firm, lepsze możliwości rozwojowe dla pokoleń. Czy chcemy mieć nowy standard relacji gospodarczych na najbliższe 50 lat.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: UE i USA: kręta droga do partnerstwa

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!